همشهری اقتصادی در گزارشی نوشت: امسال روزی نبود که بازار سکه اتفاق خاصی را تجربه نکرده باشد و با آرامش هفته‌ها را پشت سر بگذارد. افزایش نرخ سکه به یک‌میلیون تومان، طرح فروش نقدی سکه در شعب بانکی و آغاز اجرای طرح پیش‌فروش سکه از جمله اتفاقات مهمی بود که در سال‌جاری رخ داد.
امسال اولین معاملات سکه طرح قدیم در بازار با نرخ 430هزار تومان، طرح جدید با نرخ 390هزار تومان، نیم‌سکه با قیمت 195هزار تومان، ربع سکه با قیمت 107هزار تومان وسکه گرمی با قیمت 51هزار تومان آغاز شد در حالی که نرخ سکه طرح قدیم بر‌اساس آخرین نرخ‌ها 800هزار تومان، طرح جدید 780هزار تومان، نیم‌سکه 400هزار تومان، ربع سکه 200هزار تومان و سکه گرمی 100هزار تومان است.
این نرخ‌ها حدود یک‌هفته پس از تجربه قیمت سکه در بالاترین حد خود در سال‌های اخیر رخ داده است. یک‌هفته پیش از آنکه نرخ سکه‌ها به وضعیت تعادلی با قیمت‌های اعلام‌شده برسد، بازار ارز نوسانات شدیدی را مشاهده کرد به‌طوری‌که نرخ سکه طرح قدیم و جدید در سوم بهمن به بیش از یک‌میلیون تومان رسید.در این روزها قیمت سکه طرح قدیم و جدید یک‌میلیون و 50هزار تومان، نیم‌سکه 520هزار تومان، ربع‌سکه 265هزار تومان و سکه گرمی 125هزار تومان شده بود.
به گفته مسئولان اقتصادی کشور، نرخ سکه‌ها در چنین وضعیتی با حباب مواجه بود که پس از آغاز اجرای تدابیر بانک مرکزی نظیر پیش‌فروش سکه و نظارت بر بازار، حباب سکه شکست و نرخ سکه‌ها تنها طی چند روز با کاهش شدیدی مواجه و لحظه‌به‌لحظه با ریزش روبه‌رو شد.
بررسی وضعیت نرخ‌ها طی سال جاری حاکی از این مطلب است که گرچه نرخ سکه‌ها در بازار با کاهش همراه شده است اما قیمت سکه بر‌اساس آخرین نرخ‌ها نسبت به قیمت ابتدای سال در فروش سکه طرح قدیم با افزایش بیش از 370هزار تومانی، طرح جدید با افزایش بیش از 390هزار تومانی، نیم سکه با افزایش بیش از 205هزار تومانی و ربع‌سکه با افزایش بیش از 93هزار تومانی مواجه شده است.
چگونگی افزایش قیمت سکه در دولت‌های نهم و دهم
بررسی قیمت‌ها طی دوران فعالیت دولت های نهم و دهم نشان می‌دهدکه قیمت سکه تمام طرح قدیم از حدود 122هزار تومان ابتدای دولت نهم به 800هزار تومان درحال‌حاضر، سکه تمام طرح جدید از حدود 106هزار تومان به 780هزار تومان، نیم‌سکه از حدود 54هزار تومان به 400هزار تومان و ربع‌سکه از حدود 32هزار تومان به 200هزار تومان افزایش یافته‌اند که برهمین اساس قیمت هر کدام از انواع سکه بیش از هفت برابر شده‌است.
جهش قیمت سکه تمام بهارطرح قدیم
متوسط نرخ سکه تمام بهار طرح قدیم در سال84 بیش از 122هزار تومان، سال85 بیش از 167هزار تومان، سال86 بیش از 190هزار تومان، سال87 بیش از 231هزار تومان، سال88 حدود 288هزار تومان، سال89 حدود 435هزار تومان و در بهمن‌ماه90 حدود 800هزار تومان بوده است.
در همین حال، قیمت هر قطعه سکه تمام بهار طرح قدیم در سال57 معادل 420تومان، سال58 معادل یک‌هزار و 300تومان، سال59 حدود دو‌هزار و 400تومان، سال‌های 60 تا 62 معادل سه‌هزار و500تومان، سال63 حدود سه‌هزار و 900تومان، سال64 حدود چهار هزار و 418تومان و در سال65 حدود شش‌هزار و 500تومان بوده است.
اما قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم که در آن سال‌ها تنها سکه بهار آزادی رایج در کشور بود و توسط بانک مرکزی ضرب می‌شد، در سال66 یکباره با افزایش چشمگیری مواجه شد و از رقم شش‌هزار و 500تومان در سال65 به حدود 11هزار و 257تومان در سال مذکور رسید. اما مجددا در سال67 کاهش یافت و به 9هزار و 939تومان رسید، در سال68 مجددا با افزایش قیمت همراه شد و به 10هزار و 922تومان رسید و نرخ سکه مجددا در سال69 افزایش یافت و به 12هزار و 707تومان رسید اما در سال70 با روندی کاهشی به 12هزار و 447تومان رسید و در سال71 در قیمت 12هزار و 409تومان باقی ماند اما در سال72 مجددا افزایش چشمگیری یافت و به 16هزار و 488تومان رسید.
نوسانات قیمت سکه بهار آزادی در سال73 به اوج خود رسید و منجر به افزایش شدید قیمت آن به 30هزار و 352تومان شد که افزایش حدود دو برابری را نسبت به سال قبل از خود نشان می داد. این روند افزایشی همچنان ادامه داشت به‌طوری‌که قیمت سکه بهار آزادی به 44هزار و 169تومان در سال74 رسید یعنی همان سالی که سکه طرح امام(ره) به‌عنوان یک سکه بهار آزادی جدید از سوی بانک مرکزی با قیمت 41هزار و 259تومان وارد بازار شد.
بر‌این‌‌اساس در سال75 قیمت سکه طرح قدیم به 41هزار و 273تومان، در سال76 به 38هزار و 833تومان، در سال77 به 45هزار و 90تومان، در سال78 به 58هزار و 741تومان، در سال79 به 60هزار و 512تومان، در سال80 به 60هزار و 820تومان، در سال81 به 69هزار و 960تومان و در سال82 به 86هزار و 150تومان رسید.
همچنین طی سال‌های مذکور قیمت سکه روند صعودی در پیش گرفت و در نهایت در سال83 بود که نرخ سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم به بالای 100هزار تومان رسید به‌طوری‌که متوسط نرخ آن در پایان سال مذکور به 104هزار و 537تومان رسید. روند افزایشی همچنان ادامه داشت تا در سال84 نرخ سکه طرح قدیم 122هزار و 890تومان شد.
در سال85 نرخ سکه طرح قدیم از مرز 160هزار تومان بالاتر رفت و متوسط نرخ آن در پایان همین سال167 هزار و 967تومان شد، همچنین در سال86 به 190هزار و 678تومان رسید. از سال87 نرخ سکه به بیش از 200 هزار تومان افزایش یافت و به نرخ 231 هزار و 649 تومان در سال 87 خرید و فروش شد و در نهایت در سال 88 به 288 هزار تومان فروش رفت و اسفند ماه سال 89 را با قیمت 435 هزار تومان پایان رساند.
عیار و وزن سکه طرح قدیم و جدید با هم هیچ‌گونه تفاوتی ندارد، اما سکه طرح قدیم دیگر ضرب نمی‌شود و باندهای مافیایی بازار سکه هر‌از‌گاهی به بهانه نایاب‌بودن آن را از بازار جمع می‌کنند و پس از کسب سودهای فراوان دوباره آن را به بازار سرازیر می‌کنند.
این نوع سکه دیگر توسط بانک مرکزی ضرب نمی‌شود و کم‌کم حالت عتیقه پیدا می‌کند، به همین دلیل قیمت آن در بازار افزایش می‌یابد.سکه‌های طرح قدیمی که هم اکنون در بازار خرید و فروش می‌شود، از گذشته وجود داشته است.
جهش قیمت سکه تمام طرح قدیم
بررسی روند نرخ سکه طرح جدید در دوره فعالیت دولت‌های نهم و دهم نشان می‌دهد که متوسط قیمت این سکه در سال 84 بیش از 106 هزار تومان، سال 85 بیش از 144 هزار تومان، سال 86 بیش از 172 هزار تومان، سال 87 بیش از 205 هزار تومان، سال 88 حدود 270 هزار تومان، سال 89 حدود 383 هزار تومان و در بهمن ماه 90 حدود 780 هزار تومان بوده است.
سکه طرح جدید با تصویر حضرت امام (ره) در سال 74 توسط بانک مرکزی وارد بازار شد و متوسط نرخ آن در سال مذکور حدود 41 هزار و 259 تومان بود، نرخ این سکه در سال 75 کاهش یافت و 40 هزار و 785 تومان شد، در سال 76 نیز روند نزولی خود را ادامه داد و نرخ آن به 38 هزار و 511 تومان کاهش یافت اما در سال 77 با روندی صعودی به 45 هزار تومان رسید واین روند صعودی همچنان ادامه داشت تا اینکه در سال 78 به نرخ 58 هزار و 615 تومان فروخته شد.
سال 79 نرخ سکه طرح جدید مجددا کاهش یافت و به 56 هزار و 700 تومان رسید، سال 80 قیمت سکه طرح جدید54 هزار و 388 تومان، در سال81 حدود 62هزار و 901 تومان، در سال 82 حدود 76 هزار و 580 تومان و سال 83 حدود 90 هزار و 160 تومان شد.
اما در سال 84 نرخ سکه طرح جدید به بیش از 100 هزار تومان افزایش یافت، به طوری‌که به 106 هزار و 600 تومان رسید و از آن زمان تاکنون همچنان روند صعودی قیمتی را ادامه داده است، بر این اساس متوسط نرخ آن سال 85 معادل 144 هزار و 210 تومان، سال 86 حدود 172 هزار و 870 تومان، سال 87 حدود 205 هزار و 380 تومان و در سال 88 معادل 270 هزار تومان بود. بررسی روند قیمت سکه طرح جدید در بازار ایران هم نشان می‌دهد که نرخ این سکه در فروردین ماه سال 89 معادل 271 هزار تومان و در اسفندماه حدود 383 هزار تومان بوده است.
جهش قیمت نیم سکه
بررسی روند نرخ نیم سکه در دوره فعالیت دولت‌های نهم و دهم نشان می‌دهد متوسط قیمت این سکه در سال 84 بیش از 54 هزار تومان، در سال 85 بیش از 72 هزار تومان، در سال 86 بیش از 88 هزار تومان، سال 87 حدود 105 هزار تومان، سال 88 حدود 136 هزار تومان، سال 89 حدود 195 هزار تومان و در بهمن ماه 90 حدود 400 هزار تومان بوده است. سکه نیم بهار آزادی از سال 77 توسط بانک مرکزی وارد بازار سکه کشور شده است که قیمت آن به طور متوسط در سال مذکور معادل 24 هزار و 648 تومان، سال 78 حدود 33 هزار و 790 تومان، سال 79 حدود 38 هزار و 445 تومان، سال 80 معادل 36 هزار و 115 تومان، سال 81 حدود 34 هزار و 590 تومان، سال 82 معادل 39 هزار و 950 تومان و در سال 83 حدود 46 هزار و 470 تومان، بوده است.
همچنین نرخ این سکه در سال 84 به 54 هزار و 470 تومان در سال 85 به 72 هزار و 600 تومان و سال 86 به 88 هزار و 250 تومان رسید اما نرخ این سکه در سال 87 به بیش از 100 هزار تومان افزایش یافت و به طور متوسط در این سال به قیمت 105 هزار تومان فروش رفت. این روند صعودی ادامه یافت و در سال 88 به 136 هزار تومان و در پایان سال گذشته به حدود 195 هزار تومان رسید.
جهش قیمت ربع سکه
بررسی روند نرخ ربع سکه در دوره فعالیت دولت‌های نهم و دهم نشان می‌دهد که متوسط قیمت این سکه در سال 84 بیش از 32 هزار تومان، سال 85 بیش از 37 هزار تومان، سال 86 بیش از 46 هزار تومان، سال 87 حدود 54 هزار تومان، سال 88 حدود 70 هزار تومان، سال 89 حدود 106 هزار تومان و در بهمن ماه 90 حدود 200 هزار تومان بوده است. ربع سکه تمام بهار آزادی نیز از سال 77 یعنی از همان سالی که سکه نیم بهار وارد بازار شد، به عرصه خرید و فروش بازار سکه افزوده شد، متوسط نرخ این نوع سکه در سال مذکور 13 هزار و 850 تومان، سال 78 حدود 18 هزار و 218 تومان، سال 79 حدود 22 هزار و 419 تومان، سال 80 معادل 21 هزار و 319 تومان، سال 81 معادل 21 هزار و 657 تومان و در سال 82 حدود 24 هزار و 235 تومان بوده است.
نرخ این نوع سکه نیز همچنان روند صعودی را در پیش گرفت و در سال 83 به 28 هزار و 239 تومان، سال 84 به 32 هزار و 130 تومان، سال 85 حدود 37 هزار و 703 تومان، سال 86 حدود 46 هزار و 979 تومان، سال 87 حدود 54 هزار و 10 تومان، سال 88 حدود 70 هزار تومان و در پایان سال گذشته به حدود 106 هزار تومان رسید.
روند جهش قیمت سکه گرمی
سکه گرمی نیز به عنوان دیگر سکه ضرب و منتشر شده توسط بانک مرکزی است که از بهمن ماه سال گذشته با قیمت 44 هزار و 700 تومان وارد بازار شد و هم اکنون نرخ آن به حدود 95 هزار تومان رسیده است. روند بررسی نرخ سکه‌ها نشان می‌دهد که نرخ انواع آن طی سال‌های اخیر همواره روند صعودی طی کرده و بالاترین نرخ‌ها در بهمن ماه امسال تجربه شده است.
